این خلاصه گزارشی است در مورد جدال بر سر «مشق شب» که این روزها در رسانه‌ها و محافل آموزشی سر و صدا کرده است. جدال بر سر «مشق شب» که در آخرین رو
این خلاصه گزارشی است در مورد جدال بر سر «مشق شب» که این روزها در رسانه‌ها و محافل آموزشی سر و صدا کرده است.
جدال بر سر «مشق شب» که در آخرین روزهای پاییز در رسانه‌ها و محافل آموزشی بازتاب گسترده‌ای داشت و گروه‌های مختلف، از ناشران کتاب‌های کمک‌درسی و حوزه علمیه، تا معلمان و والدین و دانش‌آموزان فعلی و سابق را به اظهار نظر واداشت، کشمکشی سابقه‌دار در دنیای آموزش است.
بررسی تمام پژوهش‌های انجام شده مرتبط با مشق شب از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۳ نشان می‌دهد: همه پژوهش‌ها از نظر طراحی نقایصی داشتند، با این حال، در مجموع، شواهد و یافته‌های منسجمی درباره اثر مثبت مشق شب روی دست‌آوردهای دانش‌آموزان وجود دارد. در برخی از این پژوهش‌ها میان مشق شب و دست‌آوردهای دانش‌آموزان همبستگی (و نه رابطه علی و معلولی) دیده شد؛ البته همبستگی این دو در پایه‌های هفتم تا دوازدهم قوی‌تر از پایه‌های اول تا ششم است. در مجموع، به نظر می‌رسد انجام تکلیف و مشق شب موجب پیشرفت تحصیلی می‌شود.»
این مطالعه تکیه‌گاه علمی اغلب مدافعان مشق شب است. مخالفان هم درست روی همین نقطه دست می‌گذارند و این مطالعه را به سوء استفاده از بخش‌هایی از اطلاعات و شواهد متهم می‌کنند که نتیجه را به نفع مشق شب تغییر می‌دهد.
مدافعان مشق شب معتقدند با حذف آن یک ابزار آموزشی قدرتمند از فرآیند یادگیری و آموزش حذف می‌شود. به نظر آن‌ها یکی از مهم‌ترین آثار مشق شب این است که فرآیند یادگیری به محیط مدرسه و ساعت‌های حضور دانش‌آموزان در مدرسه محدود نمی‌ماند و از آن فراتر می‌رود. واکنش منتقدان به این دیدگاه این است که شواهدی مبنی بر این اثرگذاری وجود ندارد و نمی‌توان برای استمرار مشق شب در مدارس به این کارکرد خیالی و آزموده‌نشده متوسل شد.
از برجسته‌ترین استدلال‌های مخالف مشق شب مسأله کودکان خانواده‌های کم‌تر برخوردار و اثر مخرب مشق شب بر آن‌ها است. محققان معتقدند که مشق شب از عوامل نابرابری آموزشی است زیرا با درگیر کردن والدین در فرآیند یادگیری و واگذار کردن بخشی از یادگیری به امکانات خانواده، باعث می‌شود فرزندان والدینی که از تحصیلات بالاتری برخوردارند، موفق‌تر از فرزندان خانواده‌های کم‌تر برخوردار عمل کنند و پیشرفت تحصیلی بیشتری داشته باشند.
مدافعان مشق شب با تأکید بر این‌که حجم زیاد مشق شب حتی برای دانش‌آموزان مقاطع بالاتر کارکرد مثبت ندارد و مانعی در مسیر یادگیری است، قاعده‌ای برای محاسبه مدت زمان مناسب برای هر مقطع پیشنهاد می‌کنند: مدت مشق شب برای هر پایه تحصیلی از حاصل ضرب ده دقیقه در عدد پایه تعیین می‌شود، یعنی ده دقیقه در روز برای کلاس اولی‌ها، بیست دقیقه برای کلاس دومی‌ها، سی دقیقه برای کلاس سومی‌ها و …
با همه این‌ها، جدال بر سر مشق شب همچنان ادامه دارد، موافقان مشق و تکلیف نوشتن بچه‌ها به ۱۳ ساعت و نیم مشق و تکلیف هفتگی دانش‌آموزان دبیرستانی در چین اشاره می‌کنند و مقام اول چین در نمره ارزیابی دانش‌آموزان بین‌المللی را به میزان درس خواندن آن‌ها در خارج از ساعات مدرسه ربط می‌دهند. در مقابل، مخالفان مشق شب این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا دانش‌آموزان آلمانی، کانادایی، فنلاندی، سوییسی، کُره‌ای و هلندی در همین آزمون‌ها بالاتر از بسیاری کشورها ایستاده‌اند که مدت زمان مشق شب بچه‌ها در آن‌ها بالاتر است؟ در این میان صدای دانش‌آموزان کوتاه‌تر از صدای مخالفان و موافقان است، آن‌ها مشغول نوشتن مشق‌هایشان هستند.
منبع: مدرسه افروز
نظرات